INSTYTUT LITERATUROZNAWSTWA I JĘZYKOZNAWSTWA

Studia Filologiczne UJK

Philological Studies

ISSN 2300-5459 e-ISSN 2450-0380

 

Zaloguj

 

Autor Marek Ruszkowski
Tytuł Rzeczownik ‘kobieta᾿ jako przykład melioryzacji
Słowa kluczowe rzeczownik kobieta, melioryzacja, pejoratywizacja, etymologia
Strony 175-181
Pełny tekst
Tom 29

Streszczenie

Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, jakie mechanizmy spowodowały, że w rzeczowniku kobieta nastąpiła melioratywna zmiana semantyczna, czyli przeszedł z niższego do wyższego rejestru stylistycznego. Termin melioryzacja nie jest notowany w wielu leksykonach językoznawczych. Dość powszechnie uważa się, że określa on zmianę znaczeniową, w której wyraz przyjmuje dodatni odcień semantyczny. Należałoby tę definicję rozszerzyć i uznać za melioryzację nie tylko nabywanie zabarwienia dodatniego, ale również przejście formy o stylistycznej barwie negatywnej do kategorii wyrazów o barwie obojętnej. Analiza pozwala stwierdzić, że tak właśnie stało się z rzeczownikiem kobieta, który przeszedł z grupy leksemów o barwie ujemnej do grupy o barwie neutralnej. Jednak pierwotny odcień negatywny analizowanego wyrazu nie jest spowodowany etymologią, ta bowiem jest niejasna, lecz wynika zapewne z XVI-wiecznych konwencji semantycznych i kulturowych oraz z coraz częstszego użycia tego wyrazu, które spowodowało zatarcie degradacji semantycznej.